اسرار وجوب زکات
در واجب شدن زکات سه عامل نقش دارند: اول اینکه انسان توحید را بپذیرد و خداپرست باشد و برای این انسان محبوبی به غیر از خداوند یکتا نباشد، البته توحید زبانی فایده چندانی ندارد، زیرا میزان محبت به کسی، با گذشتن از سایر محبوبان شناخته می شود و محبوب، محِبّ خود را به دور بودن از سایر محبوبان امتحان می کندو از آن جایی که مال و منال نزد اکثر مردم، محبوب است و به جهت تمتّع و بهره مندی از آن به این عالم ماده انس گرفته اند و از مرگ گریزانند، پس در دعوی صدق محبت خدا، امتحان کردن انسان ها به دور شدن و دست برداشتن از مال دنیا است و از این جهت خدای تعالی می فرماید:« إنَّ الله اشتری مِن المؤمنینَ أنفُسَهُم و أموالَهُم بأنَّ لهُمُ الجنّةَ»، «خدا نفسهای مومنین و مالهای ایشان را خریداری نموده که در عوض بهشت به ایشان کرامت فرماید.».
دومین سرّ از اسرار وجوب زکات: پاک کردن نفس از صفت رذیله ی بخل، که از جملهی  مهلکات است، چون که با دادن مال، مکرراً نفس عادت به بذل و عطا می کند تا ملکه حاصل شود.
سومین سرّ: به جا آوردن شکر خدا ، زیرا که خداوند بر بنده حق نعمت بدن و نعمت مال دارد و ین حقّ ثابت است و عبادت با اعضاء بدن، شکر نعمت بدن، و بذل مال، شکر نعمت مال است و چقدر قبیح است که کسی ادعای اسلام کند و فقیر بینوای مضطری را ببیند و در شکر نعمت پروردگار خود ، کوتاهی نماید.
عبد الله بن سنان از امام صادق عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود:
«خداوند عزّ و جلّ زكات را بمانند نماز فرض و مقرّر فرموده است، و از اين رو اگر كسى زكات را حمل كند و آشكارا و بر ملا عطا نمايد، باكى بر او نيست، و اين بدان‌ جهت است كه خداى عزّ و جلّ مقدار تأمين نيازمنديهاى فقرا را در اموال اغنيا مقدّر و مقرّر نموده است. و اگر ميدانست كه آن مقدار مفروض و معيّن ايشان را كفايت نميكند، هر آينه آن را براى ايشان مى‌افزود، و هر گونه تنگدستى و صعوبت معيشتى كه متوجّه فقرا شود، از جهت خوددارى اغنيا از پرداخت حقوق ايشان است، نه از جهت مقدار زكات و نارسائى آن.»
در روایت می فرماید: زکات را فرض نموده است، در کتب لغت کلمه "فرض" به معنای واجب و مفروض به کار رفته است، و این شاهدی است بر اینکه زکات بر مال، واجب است و مقدار معینی هم دارد و بر افراد است که این حق را بپردازند.